De Aquarium Stiksofcyclus | Een gebalanceerd evenwicht

Balans tussen NH3 en NH4 in een aquarium?

De verhouding tussen ammoniak (NH3) en ammonium (NH4) is van vitaal belang voor het behoud van een gezond aquarium. Deze twee stikstofverbindingen spelen een belangrijke rol in de stokstofcyclus die de basis vormt voor een biologisch evenwicht in jouw aquarium. In dit artikel gaan we dieper in op de relatie tussen NH3 en NH4, de invloed die ze hebben op de waterkwaliteit en hoe je de balans kunt bewaren.

Wat is NH3 en NH4?

NH3 wordt ammoniak genoemd en is een giftige stof die veroorzaakt wordt door de afbraak van organisch materiaal zoals ontlasting van aquariumdieren of voedselresten.
NH4 wordt ammonium genoemd en is een niet giftig zout. Het is de geïoniseerde vorm van ammoniak (NH3)

Hoe ziet de stikstofcyclus er uit?

De stikstofcyclus, ook nitificatiecyclus genoemd doorloopt grofweg de volgende stappen:

1. Ammoniakproduktie: etensresten, rottende planten en uitwerpselen van aquariumbewoners worden afgebroken, wat resulteert in de omzetting naar ammoniak (NH3). In hogere concentraties is dit giftig voor vissen.
2. Ammoniumm en nitriet produktie: Bepaalde bacteriën zetten de ammoniak om naar ammonium (NH4) en weer andere bacteriën zetten de ammonium om naar nitriet (NO2). NO2 is ook giftig voor vissen, maar wel in mindere mate dan ammoniak.
3. Nitriet omzetting naar nitraat: andere bacteriën zetten nitriet weer om naar nitraat (NO3). Nitraat is op haar beurt weer minder schadelijk dan ammoniak en nitriet, maar kan bij hogere concentraties leiden tot algengroei.
4. Verwijderen van nitraat: Uiteindelijk wordt nitraat uit het aquarium verwijderd via biologische filtratie en waterwissels. Ook wordt nitraat gebruikt voor planten om te groeien.

Deze cyclus is van cruciaal belang voor een goede waterkwaliteit. Daarom is het bij het opzetten van een nieuw aquarium ook zo belangrijk om deze goed te laten indraaien zodat bacteriën kunnen koloniseren om uiteindelijk de benodigde omzettingen uit te voeren.

De invloed van pH op de stikstofcyclus

De verhouding tussen ammoniak (NH3) en ammonium (NH4) wordt mede beïnvloed door de pH waarde van het water. Des te hoger de pH waarde des te meer ammonium er wordt omgezet naar het schadelijkere ammoniak. Probeer de pH waarde altijd zo stabiel mogelijk te houden.
Het kiezen van de juiste vissen, garnalen en planten die passen bij de pH van je water kan helpen om het risico op ammoniakvergiftiging te verminderen.

Impact op aquariumbewoners bij een te hoge NH3

Al bij een nivo van 0.02 mg/l kan een te hoge NH3 waarde schadelijk zijn voor vissen en garnalen.

Dit uit zich in sympomen als stress, lusteloosheid, weinig eten en zelfs sterfte. Daarom is het altijd raadzaam om uw vissen goed in de gaten te houden en bij twijfel zeker de NH3 waardes van uw aquarium water te controleren.

Hoe kan ik NH3/NH4 meten in een aquarium?

Alhoewel er teststrips zijn die een globale indicatie geven van de belangrijkste waterparameters raden wij aan om een specifieke NH3/NH4 druppeltest hiervoor te gebruiken.

De balans bewaren

Om de verhoudingen tussen NH3 en NH4 goed onder controle te houden kunt u een aantal stappen ondernemen:

1. Voer regelmatig waterverversingen uit om de opgebouwde afvalstoffen te verdunnen
2. Houd de PH waarde stabiel binnen het bereik van de vissen en aquariumplanten
3. Overvoer je vissen niet om afvalproduktie te voorkomen. Gebruik een voederschaal of voederbuis.
4. Overweeg het gebruik van speciale nitrificerende bacteriën die de omzetting van ammonium naar nitriet en nitraat bevorderen
5. Zorg voor een goed werkend filter om je bacteriehuishouding in stand te houden en voor voldoende beluchting om afbraak te bevorderen van organisch materiaal.